Definizioa

Artikulazioaren sintoma nagusia mina da. Artikulazioetako mina (artralgia) artikulazioaren hanturarekin (artritisa) batera gerta daiteke edo ez. Artritisa, beraz, artikulazioa estaltzen duen mintz sinobialaren hantura kronikoa da, eta kartilagoa, hezurra, lotailuak eta tendoiak ere kaltetu ditzake.

Bestalde, artrosia endekapenezko patologia artikular kroniko gisa definitzen da: kartilagoa hondatzen joaten da, hezur subkondralak endekapen progresiboa jasaten du eta mintz sinobiala handitzen da. Artrosia da artikulazioetako gaixotasunik ohikoena. 65 urtetik gorakoen %80ri eragiten dio. Lehen mailako arretako kontsultaren bigarren arrazoia da, eta gizarte- eta lan-arloan eragin handia du, pazientearen autonomia galtzen delako, eta horrek sortzen duen mendekotasun-maila dela eta.

Sintomen identifikazioa

Kontsultaren arrazoia artikulazietako mina izaten da (belaunak, aldakak, sorbaldak, eskuak, bizkarrezurra).

Min mekanikoa: mugimenduak egitean agertzen da, eta geldirik egonda arintzen da.

Atseden-aldien ondoren agertzen den zurruntasuna, 30 minutu baino gutxiago irauten du.

Artikulazioen gunea gorri, handituta edo bero dago.

Kaltetutako artikulazioen karraskak (kirrinkak).

Medikuagana bideratzeko irizpideak

Gauez gaixoa esnatzen duen mina, gorputz-adarretarantz zabaltzen dena eta atseden hartuz hobetzen ez dena.

Sukarra, pisu-galera ulertezina, astenia, izerditzea.

Gorputz-adarretako batean indarra edo sentsibilitatea galtzea.

Zazpi eguneko tratamendua, eta hala eta guztiz ere, sintomek ez dute hobera egiten.

Kontrolik gabeko diabetesa, antikoagulatzaileak hartzen dituzten pazienteak, sukar erreumatikoa historia klinikoan, kimioterapia-tratamendua duten pazienteak.

Ebaluazioa

Medikamentu bati lotutako sintomak: kortikoideak kentzea, fibratoak, estatinak, amiodarona, karbamizola, ziklosporina, zimetidina, diuretikoak, kinolonak eta abar.

Morisky-Green testa (tratamenduarekiko atxikimendua), ondoren EVA (Ikusmen-eskala analogikoa) (minaren graduak) eta, azkenik, WOMAC eskala (bizi-kalitateari buruzko galdetegia).

Eraginkortasunik gabe egindako aurretiazko ekintzak.

Bizi-ohitura bateraezinak.

Baliabide terapeutikoak

Neurri higieniko-dietetikoak indikatzea:

Bainu epelak, ur bero/hotzeko bainuak txandakatu.

Pisu osasungarria mantentzea, gehiegizko pisua eta obesitatea saihestea.

Omega-3an aberatsak diren dietak (lunbalgia kronikoak eta artrosia).

Ariketa fisiko moderatua erregulartasunez egitea (30 minutu egunean).

Muskulatura indartzeko ariketak egitea.

Eraman oinetako erosoak, saihestu takoi altuak eta baloratu barne-zolen erabilera.

Tratamendu farmakologikoa:

Analgesikoak (parazetamola 650 mg) eta antiinflamatorioak (AIEE antiinflamatorio ez-esteroideoak, ahozkoak eta topikoak).

SYSADOA (kondroitin sulfatoa, glukosamina sulfatoa, azido hialuronikoa).

Fitoterapia

Harpagophytum procumbens DC., Maxim, Arnica montana L., Rosmarinus officinalis L., Urtica dioica L./Urtica urens L., Curcuma longa L. Kontraindikazioak: landarearen drogarekiko edo medikamentuaren beste edozein osagairekiko hipersentikortasuna. Arreta neurriak: Haurdunaldian eta edoskitzaroan ez da sendabelar horien segurtasuna ezarri.

HARPAGOFITO

Harpagophytum procumbens DC.

Landarearen droga: sustraia.

Osagai nagusiak: glukosido iridoideak (%0,5-3): batez ere harpagosido. Beste osagai batzuk (kopuru txikitan): triterpenoak, fitosterolak, azido aromatikoak, flabonoideak eta harpagokinona.

EMA/AEMPS indikazioa: artikulazioetako min arinak leuntzeko.

EMA/AEMPS posologia: birrindutako droga: 435 mg hauts krioehotuta duten kapsulak, egunean 3 aldiz. Estraktua: 960-1920 mg egunero.

Arreta-neurriak: ultzera gastrikoa edo duodenala, bihotz-hodietako arazoak eta behazun-kalkuluak.

Kontrako erreakzioak: Gizabanako guztiek jasan ez arren, ager daitezke: urdail-hesteetako molestiak: goragaleak, gorakoak, sabeleko mina eta beherakoak; nerbio sistema zentralaren desordenak: buruko mina edo zorabioak. Gutxitan ager daitezke larruazaleko erreakzio alergikoak.

ARNIKA

Arnica montana L.

Landarearen droga: lorea.

Osagai nagusiak: laktona seskiterpenikoak.

EMA/AEMPS indikazioa: tradiziozko erabilera (aplikazio topikoan) zafardak, zaintiratuak eta giharretako min lokalizatuak arintzeko.

AEMPS indikazioa: giharretako gaitz lokalizatuen arintze sintomatikoa, hala nola mina eta zurruntasuna, distentsioa, ubeldua eta hantura kolpe baten ondorioz.

AEMPS posologia: erabilera topikoa (helduak, 6 urtetik gorako haurrak eta adinekoak): kaltetutako eremuan 2-10 zm-ko tartea emeki jartzea, egunean 2-4 aldiz.

Kontraindikazioa: arnikaren lorearekiko edo Asterazeaen (Konposatuak) familiako beste landare batzuekiko hipersentikortasuna.

Arreta-neurriak: ez da indikatuta 12 urtetik beherakoentzat. Ez erabili zauriak edo larruazal narritatua dagoenean. Begiekin eta mukosekin kontakturik ez izan. Eten erabilera gorritasuna, narritadura, larruazalaren lehortasuna edo dermatitisa gertatuz gero.

Kontrako erreakzioak: erreakzio alergikoak gerta daitezke, hala nola azkura, erupzioa, larruazala gorritzea, azal lehorra eta ekzema.

ERROMEROA

Rosmarinus officinalis L.

Landarearen droga: hostoak.

Osagai nagusiak: terpenoak (eukaliptola, alkanforra, pinenoa, kanfenoa, borneola eta beste) dituen olio esentziala.

EMA/AEMPS indikazioa: artikulazioetako eta giharretako mina arintzeko.

EMA/AEMPS posologia: egunean 2-3 aldiz eman.

Arreta-neurriak: ez eman narritutako edo lesionatutako larruazalaren gainean, ezta mukosen gainean ere.

Kontrako erreakzioak: erreakzio alergikoak.

ASUNA

Urtica dioica L., Urtica urens L.

Landarearen droga: hostoa, aireko zatia.

Osagai nagusiak: aglutinina, eskopoletina, kanferola, kerzetina.

EMA indikazioa: artikulazioetako min arinak leuntzeko.

EMA posologia: 380-570 mg, 3-4 aldiz egunean.

Kontrako erreakzioak: urdail-hesteetako asaldura arinak, hala nola goragaleak, gorakoak eta beherakoak. Erreakzio alergikoak azkura edo exantemarekin.

Gainera, EMA monografia duten beste landare batzuk ere badaude, hala nola sahatsaren azala eta nasailoraren landarea eta lorea. Landare horiek, salizilatotan aberatsak direnez, artikulazioetako min arinak leuntzeko indikazioa dute.

KURKUMA

Curcuma longa L.

Landarearen droga: errizoma.

Osagai nagusiak: kurkumina eta beste kurkuminoide batzuk, baita olio lurrunkorrak, azukreak, proteinak eta erretxinak ere.

Gaur egun, artikulazio-prozesuetan dituen propietate onuragarriengatik erabiltzen da, artikulazioen eta hezurren osasuna mantentzen lagun baitezake (EFSA).

Erreferentzia

Egileak: López Gil, J. (Sendabelarretako batzordekidea. Farmazialarien Elkargo Ofiziala. Murcia). Testu-orraztailea: Allúe Creus, J. (Sendabelarretako batzordekidea. Farmazialarien Elkargo Ofiziala. Bartzelona).

2020-2021. Plantas Medicinales. Protocolos del Servicio de Indicación Farmacéutica en alivio de síntomas articulares. Farmazia Bulegoko Nazio Batzordea. Sendabelarrak. Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusia. Kolaboratzailea: Arkopharma Institutua.