Gaur astelehena da, duela 84 urte bezala, azoka-eguna… eta zerua gris dago. Duela hamar bat urte honako poema itxaropentsu eta urdin bat idatzi nuen, zeru grisari begira, eta Txekian nengoela, hainbat hizkuntzatara ere itzuli nuen:

GERNIKA

Zerua urdin dago

eguzkia dirdiraka

eta gu plazara atera

ortzadarra ikusteko.

Zerua urdin dago gaur

baina koloretako ortzadarrik ez guri irribarretsu.

Zerua urdin dago

igande eguzkitsu honetan

negar tanta batek irrist egin dit masailean behera,

baina ez dakit zergatik

biharamunaren iragarle, agian?

Zerua urdin argiz jantzi da gaur,

baina gautuko

ilunduko du,

eta biharamuneko euriak

seguru etzi

ortzadarra marraztuko duela

zeru grisean.

« Hitz batzuk hiztegietan daude, baina ez dira ia bilatzen,

maite ditugu.

Egun batzuk urteetan daude, baina ez dira ia antzematen,

oroitzen ditugu. »

 

(txekieraz)

Nebe je modré

Svítí slunce

A my vcházíme na náměstí,

abychom spatřili duhu.

Nebe je dnes modré,

ale žádná duha plná barev se na nás

nesměje.

Nebe je modré

tuto slunečnou neděli.

Sklouzla mi slza po tváři,

ale nevím proč.

Snad předzvěst zítřka?

Nebe se dnes obléklo do světle modré,

ale setmí se

a zítřejší déšť

na druhý den

vykreslí duhu

na šedém nebi.

“Některá slova jsou sice obsažena ve slovnících, ale nehledáme je. Máme je rá

Některá slova jsou sice obsažena ve slovnících, ale nehledáme je. Máme je rádi.

Některé dny jsou sice obsaženy v letech, ale nevnímáme je. Máme je v mysli.”

(katalanez) El cel és blau El sol brilla I nosaltres sortim a la plaça Per veure l’arc de Sant Martí. El cel és blau avui Però no ens somriu cap arc de Sant Martí de colors. El cel és blau Aquest diumenge assolellat Se m’ha lliscat per les galtes una lagrima, Però no se perquè Anunciador del demà, potser? El cel esta vestit de blau clar avui, Però es fará de nit, I la pluja de demà Segur que demà passat Dibuixará un arc de Sant Martí En el cel gris. «Algunes paraules també són als diccionaris, però no es busquen, Els estimem. Alguns dies també són en els anys, però no els notem, Els recordem. »

(gaztelaniaz) El cielo esta azul el sol brilla y nosotros salimos a la plaza para ver el arco iris. El cielo esta azul hoy pero no nos sonrie ningun arco iris de colores. – El cielo esta azul este domingo soleado, se me ha deslizado por las mejillas una lagrima, pero no se porque, anunciador del mañana, quiza? El cielo esta vestido de azul claro hoy, pero anochecera, y la lluvia de mañana seguro que pasado mañana dibujara un arco iris en el cielo gris. « Algunas palabras estan en los diccionarios, pero no se buscan, los queremos. Algunos dias tambien estan en los años, pero no los notamos, los recordamos. »

(frantsesez)

Le ciel est bleu

le soleil brille

et nous sommes allés à cet endroit

pour voir l’arc-en-ciel.

Le ciel est bleu aujourd’hui

mais aucun arc-en-ciel de couleurs ne nous sourit.

Le ciel est bleu

ce dimanche ensoleillé

s’est glissée une larme sur mes joues,

mais je ne sais pas pourquoi

annonciatrice de demain, peut-être?

Le ciel est vêtu de bleu ciel aujourd’hui

mais le soir viendra,

et la pluie de demain

sûrement après-demain

dessinera un arc-en-ciel

dans le ciel gris.

“Certains mots sont dans les dictionnaires, mais on ne les cherche pas,

nous les aimons.

certains jours sont également dans les années, mais on ne les remarque pas,

on s’en souvient. “

(ingelesez) The sky is blue The sun shines And we went to the square To see the rainbow. The sky is blue today But no rainbow of colors smiles us. The sky is blue This sunny Sunday slipped down the cheeks a tear, But I don’t know why, Advertiser of tomorrow, maybe? The sky is dressed light blue today But evening’s coming, And tomorrow’s rain Surely the day after tomorrow will draw a rainbow In the gray sky. “Some words are also in dictionaries, but we don’t searched, We love them. Some days are also in the years, but we don’t noticed, Are remembered. “

(alemanez) Der Himmel ist blau Die Sonne scheint Und wir gingen auf den Platz Um der Regenbogen zu sehen. Der Himmel ist blau heute, Aber kein bunter Regenbogen lächelt uns an. Der Himmel ist blau Dieser sonnigen Sonntag eine Träne lauft die Wangen herunter, Aber ich weiss nicht warum, ein Vorbote von morgen vielleicht? Der Himmel ist heute hellblau gekleidet Aber der Abend kommt, Und der Regen von morgen wird Sicherlich ubermorgen einen Regenbogen in den grauen Himmel zeichnen. “Einige Wörter gibt es auch in Wörterbüchern, aber wir suchen sie nicht, Wir lieben sie. Einige Tage gibt auch im Jahren, aber wir bemerken nicht, wir erinneren uns an sie. “

Gaur, ordea, zerua gris dago, lainoek estaltzen dute gorago dagoena, eta iluntzerako ez badu argitzen ilargi beteak, ilunpean lokartuko gara biharamun urdin eta distiratsu bat amestuz. Bien bitartean, nik poema berri hau idatzi nuen iazko konfinamenduan, 2020ko apirilean, oraindik itzulpenik ez duena eta hor doakizue bihotzetik bihotzera:

GERNIKA, ONARTU ETA SEGI AITZINA

Onartu beharbada

film irlandarrek ez dutela

film amerikarren bukaera zoriontsurik;

hori aditu nuen behin.

Onartu beharbada,

maitasunezko istorio euskaldunek

ez dutela

Hollywood-eko film pastelatsuen

amaiera zoriontsurik;

hemen GERNIKA bat dugu

oraindik osoki berreraiki ez dena

eta azpian gelditu diren gorpuzkin maiteminduak

ez dira azaleratu.

Onartu beharbada

ez nauzula gehiago maite

nahiz eta nik zu oraindik maitatu,

ez dakit zein indar misteriotsuk

mantendu duen zure nirekiko maitasunak barnean,

ez dakit nola barkatu dizun ene bihotzak,

baina ezjakintasun orotatik

onartu ulertezina

eta aitzina segi behar dut

nolabait ere ez nadin izan

oraindik berreraiki gabeko

GERNIKA hura,

azpian utziz gorpuzkin maiteminduak

eta azaleratu noizbait

elkar maite izan zuten bi maitale euskaldun,

jakinik euskal filmek ez dutela

amaiera zoriontsurik,

eta inoiz ez dugula independentziarik lortuko

gorpuzkin maitemindu oro

behar duten bezala izendatu arte!