Gasik gabeko hoztea eta 3D fabrikazioa,
NUPen garatutako konposatu magnetiko batzuen aplikazioak.
Deepali Khanna ikertzaileak aleazio mota bat polimeroekin konbinatu du
material inprimagarri iraunkorragoak eta malguagoak sortzeko
Forma metamagnetikoko memoria duten aleazioak (MMSMA, ingelesezko sigletan) interes handia piztu duen material mota bat dira, eremu magnetiko baten edo tenperatura-aldaketen eraginpean forma eta propietate magnetikoak aldatzeko duen gaitasunagatik. Aleazio horiek baliagarriak dira zenbait aplikaziotarako, hala nola hozte magnetikoa, hau da, hozte-sistemetan erabili ohi den gasaren ordez material solido magnetiko bat erabiltzen duen teknologia. Nolanahi ere, hauskortasun-arazoak dituzte. Arazoak gainditzeko, Deepali Khanna indiar ikertzaileak Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUP) defendatu duen doktoretza-tesian[1] proposatu du aleazio horiek polimeroekin konbinatzea material konposatu batzuk sortzeko. Material konposatu horiek propietate magnetiko berberak izateaz gain iraunkorragoak eta malguagoak dira, eta 3Dko inprimaketarako egokiak. Birrintzea eta ehotzea bezalako metodoak erabiliz, Khannak mikropartikulak sortu ditu, polimeroetan integratuta, zenbait gailu fabrikatzea ahalbidetzen dutenak 3D inprimaketaren bidez. Esaterako, bero-trukagailuak.
Forma metamagnetikoko memoria duten aleazioek, beste elementu batzuen artean, nikela (Ni), manganesoa (Mn) eta indioa (In) dituzte, eta jatorrizko forma “gogoratu” eta berriz hartzen ahal dute deformatuak izan ondoren. Deepali Khannaren tesiak aztergai izan du nolako eragina duen aleazio horien mikroegiturak, hau da, atomoek eta partikulek materialaren barruan duten antolaketak, aleazioen portaera magnetikoan eta egiturazkoan.
Hozte magnetikoa, etorkizun handiko teknologia
Ni-Mn-In-Co aleazioak lehen aipatutako elementuen (nikela, manganesoa eta indioa) eta kobaltoaren (Co) konbinazio bat dira konbinazio horren propietate magnetikoak hobetzeko, eta oso interesgarriak dira haren erantzun magnetikoa nabarmen aldatzen ahal dutelako tenperaturarekin, fase-transformazio baten ondorioz. Fenomeno erabilgarria da zenbait aplikaziotarako, hala nola hozte magnetikoa. Azken hori etorkizun handiko teknologia da, eta, efizienteagoa eta ekologikoagoa denez, egungo hozte-sistemak ordeztu litzake, ez baitu erabiltzen atmosferarako eta ingurumenerako kaltegarria den gasik. Nolanahi ere, aleazio horiek hauskorrak dira eta forma konplexuetan erabiltzeko zailak, eta horrek mugatu egiten ditu gailu praktikoetan erabiltzeko aukerak.
Arazo hori gainditzeko, ikertzaileak proposatu du forma metamagnetikoko memoria duten aleazioak polimeroekin konbinatzea, propietate magnetiko berberak izateaz gain iraunkorragoa eta malguagoa den material konposatua sortzeko. Konposite hori 3D inprimaketan erabiltzen ahal da, eta horri esker forma konplexuak eta askotariko aplikazioak dituzten piezak fabrikatzen ahal dira, hala nola hozte magnetikorako bero-trukagailuak.
Zehazki, Deepali Khannak zenbait metodo erabili ditu aleazioen mikropartikulak lortzeko, hala nola birrintzea eta ehotzea, eta aztertu du nola eragiten dieten prozesu horiek materialaren propietate magnetiko eta egiturazkoei. Gero, lortutako mikropartikulak polimeroz egindako egitura batean integratu dira 3Dn inprimatzen ahal diren filamentuak sortzeko. Bero-trukagailu bat inprimatzeko erabili du Khannak 3D teknologia. Horrenbestez, ikertzaileak frogatu ahal izan du posible dela material berri horrekin gailu funtzionalak fabrikatzea 3D inprimaketaren bidez.
Curriculum laburra
Deepali Khannak Teknologia Masterra egin zuen Madrás Teknologiako Indiar Institutuan (India). Gero, ikertzaile juniorra izan zen Goako Unibertsitatean, eta handik Nafarroako Unibertsitate Publikora joan zen doktoretza egiteko Industria Zientzietako eta Teknologietako programan, NUPeko ikerketa-talde eta institutuei atxikitako doktoretza aurreko laguntzen finantzaketarekin. Iñaki Pérez de Landazábal Berganzo katedradunak eta Vicente Sánchez-Alarcos Gómez irakasleak zuzendu dute Khannaren tesia. Biak INAMAT2 Institutuko[2] ikertzaileek dira. Hain zuzen ere, institutu horretan egin du bere ikerketa Khannak.
Argazkia: Deepali Khanna, NUPeko doktore berria.
[1] https://academica-e.unavarra.es/handle/2454/46629
[2] https://www.unavarra.es/eu/sites/research-institutes/inamat2.html