Nafarroaren historia – Erlantz Urtasun Antzano

AKELARRE-ALKELARRE

  Hau dugu Aurizko Pablo Fermin Irigarai Goizueta, Larreko zenak 1922an Gure Herria aldizkarian idatzi zuen hausnarketa: “Toki izenen etorkiari buruz, euskaldun letradunak aspaldidanik ametsetan eta dostetan ari gara […] Ene irizpide Akelarre itzak, akerraren…

Gehiago irakurri...

SANFERMINAK 1978-1979

  1978an German erail zuten. Hona hemen jaiek bizi izan duten unerik erabakiorrena. Izan ere, espainiar poliziak urte hartako sanferminak tiroka puskatu baitzituen. Eta “suspenditu” ziren.   1979an, berriz, hau jartzen zuen azalean: “Pamplona/Iruña”. Eta…


SANFERMINAK FRANCO HIL AURRETIK

  Frankismoaren bukaeran, hogeita hamar urte igaro eta gero, ñabardura “baskista” anitz azaldu zen, zehazki 1968tik: “txistulari”, “danzas vascas”,… 1974 eta 1975ean bilakaera ikaragarria da, Baionako eguna lekuko. Honela zioen, errate baterako, 1975eko sarrerak, Franco…


SANFERMINAK 1939-1943

  1939ko egitaraua. Diktadura. Azalean nahiz barruan: “Año de la Victoria” eta “fiestas para honrar al glorioso Obispo y Mártir”. II. Errepublikako demokrazia bortxaz desagerrarazi ondoren erlijioa itzuli da, nabarmenki. Jaiak hogeia arte luzatu dira:…


SANFERMINAK II. ERREPUBLIKAREN GARAIAN

  1931ko sanferminetan jadanik II. errepublika aldarrikaturik zegoen. Bada, jai egitarauaren azalean “zaldiko” bat margotu zuten, haurren pozarakotz. Alkatea Mariano Anso errepublikar jaun aurrerakoia zen, hots, demokrata zena, eta frantsesez idatzirik zegoen liburuxkan irakurtzen ahal…


SANFERMINAK ETA IHAUTERIA

  Duela denbora luzea, ihauteria zelarik, Jose Maria Satrustegi zenari bertzeak bertze sanferminei buruz ari izan nintzaion. Hau da Arbazuko euskaltzainak oparitu zidan gogoeta: “Iruñean dago, ihauteriei buruz, ihauteriak berpiztu nahi bat. Ez da beharrik….


“JARAUTAKO MARITXU KAJOIA”

Gipuzkoako Arrasate hirian “Maritxu Kajoia” ohitura berezia dute, tabernarien patroia edo, hots, prozesio desitxurosoaren aitzakiaz betiko kristorena harrapatzea, parranda handia egitea. Bada, eta adinekoek oroitzen dutenez, Iruñeko Jarauta karrikan honelako zerbait asmatu zuten errepublika garaian:…


“IRUÑEKO LASTERKETA”

XIX. mendearen amaieran, Iruñeko zenbait intelektual aberatsen artean nolabaiteko giro euskaltzalea zegoen indarrean. Hor dira Kanpion, Iturralde, Antsoleaga, Oloritz eta bertze; egun ezin baita ukatu haiek idatziriko hainbat lan historiko, filologiko edota arkeologikok harridura sorrarazten…


JURRAMENDIREN ITZALEAN 1976-5-9

1976an gertakari latza eman zen Nafarroako Lizarrerriaren bihotzean. Urtero, maiatzean, Jurramendiren gerizpean karlistek XIX. mendeko gerretan erakutsiriko kemena ospatzen ohi zen, erromeria jendetsuaren gisa. Data hartan, baina, Franco diktadorea hil zenetik bakarrik urte erdia pasa…


“EL ARALAR” (1894-1897)

Merkataldinda eta Estafeta karriketako egunkari hau 1894ko otsailaren 2an agertu zen. Sortzailea, Arturo Kanpion, nafar hautetsi zen, baita Bizkaiko senadorea ere. Gregorio Perez de Agoitz zuzendari lanetan, ohiko erredakzioan Altadill, Antsoleaga, Iturralde eta Oloritz zeuden….