Animaliak

MONCHINA (MORFOLOGIA)

Kantabrian dauka jatorria, gaur egun Enkarterrin ere aurkitu daiteke. Monchina izena gazteleraz egur gutxiko zuhaixkari ematen zaion izenaz dator. Gaztain koloreko azala. Altuera ertainekoa, baita pisu ertainekoa. Parentesi moduko adar, txuriak behe partean eta beltzak…


BETIZU (BILAKAERA)

Nafarroan aurkitzen dugu batez ere behi arraza hau, Pirinio ingurutan gehien bat, baita Gipuzkoa eta Bizkaiako zonalderen batean. Extensiboan egoten da, gure inguruetara ohitzeko erreztasuna, basoetan dauden elikagaiak probesten oso jaioak. Haragiak oso zapore berezia…


BETIZU (MORFOLOGIA)

Ematen zaion izena “Behi” eta “Izu” hitz euskaldunetatik datorkio, izututa edo ezkutuan dabilen behia. Piriniotan, baldintza latzetan bizitzera ohiturik dagoen behi arraza. Animalia alaia, bizia eta zalua. Pisu gutxikoa, garaieraz baxua, haragitarako errendimendu eskasarekin. Buru…


BEHI-GORRI, BASKA, PIRENAICA EDO AEZKOANA (BILAKAERA)

Nafarroan aurkitzen dugu batez ere behi arraza hau, Aezkoa eta Pirinio ingurutan. XX. Mendeko 70. Hamarkadan desagertzekotan egon zen eta azken urteetan dexente haunditu da zensoa, Nafarroa, Gipuzkoa, Araba eta Bizkaian, baita Aragoi, Katalunia, Burgos,…


BEHI-GORRI, BASKA, PIRENAICA EDO AEZKOANA (MORFOLOGIA)

Ematen zaion izen ezberdinek ze inguruetan ibiltzen diren deskribatzen dute, baita azal koloreari erreferentzia eginez. Animalia kopuru gehien Euskal Herrian dago, Nafarroan batez ere. Profil zuzeneko animalia da, haragitarako ustiatzen dena. Buru ertaina, “lira” moduko…


TERREÑA (BILAKAERA)

Lehenago idi probetan erabiltzen bazen ere, orain batez ere txekorrak haragitarako ustiatzen dira. 3.199 animali erroldatuta daude. 2.838 eme eta 361 ar, 59 ustiategietan banaturik. Ustiategien tamaina 54 animalitakoa da. Ustaitegi sistema estentsiboa da. Apiriletik…


TERREÑA (MORFOLOGIA)

Izena lurrekoa, bertakoa delako datorkio. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan izaten dira batez ere. Profil ortoide deritzonean sailkatzen da arraza hau. Buru karratu, buru atzealde zabala, lepo, bular, solomoaren marra zuzenera egiten duena. Kolore gaztainekoa. Oso…


BERTAKO BEHIEN ARRAZAK

Latinezko behiaren izena Bos primigenius da, ugaztun belarjalea da, aspaldi etxekotua. Ekoizpen ezberdinetako arrazak daude, haragi, esnea eta larrua besteak beste. Zamaritzat ere erabili izan dira. Gure inguruetako behi arrazak: Euskaldunon baso, baserri, soro eta…


EUSKAL BIARNOTAR ARDIA (BILAKAERA)

1960ko hamarkadan Euskal Herria eta Biarnoko ardi ezberdinen nahasketa zenak eman zion izena. Esne ekoizpeneko arraza dugu. Arkumeak haragirako saltzen direlarik.


EUSKO BIARNOTAR ARDIA (MORFOLOGIA)

Pisu ertaineko animaliak dira, buruaren kolorea beltzetik gorriraino doazen kolore ezberdinak izan ditzake. Ahariak adarrak dituzte eta ardiek izan ahal dituzte nahiz eta ez beti. Artile zuri, luze eta ia lurreraino zintzilakatzen dena. Ardiak 50…