FISIKA

NANOPLATAFORMA BERRIA BOTIKEN EMATEKOTZ

  NUPeko ikertzaile batzuek nanoplataforma bat garatu dute, gorputzaren kanpotik botikak ematea erregulatuko duena eremu elektromagnetikoen bidez Kontrolatutako terapia hau erabilgarria izaten ahal da beste gauza batzuen artean tumoreak hipertermia lokalizatu bidez tratatzeko   Nafarroako…

Gehiago irakurri...

OIHARTZUNA AIREAN

Fenomeno akustiko ugari iragankorrak dira, ia harrapaezinak, baina honek ez die xarmarik kentzen. Aldrebes. Oihartzuna bezala, agortu egiten dira airean. Arte galkorra dira. Demagun belarrira, estimulu akustiko baten ondoren, berdina den bigarren bat iristen dela….


MATERIA “ILUNA”: PARTIKULA GARDENAK

Mundua partikulez osatuta dago, eta partikula horien artean elkarrekintzak gertatzen dira. Elkarrekintza horiek lau motatakoak izan daitezke: grabitatorioa, elektromagnetikoa, nuklear ahula eta nuklear bortitza. Irakurleak ziurrenik “elkarrekintza” hitza baino, “indar” hitza edukiko du hurbilago, eta…


DANTZARI-EFEKTUA

Asier Urkiza Morales, Eduardo Torres Ereño eta Beatriz Aleman Astiz Askotan ikusi izanen dituzu izotz gaineko patinatzaile artistikoak eta dantzariak beraien erakusketetan biraka hasten direla beso eta hankak zabalduz eta, ondoren, gorputzera hurbildu ahala biraketa…


ORTZADAR BATEN GEOMETRIA ETA KALKULU MATEMATIKOA

Denok dakigu ortzadarra zer den, eta denok geratu gara noizbait txundituta ortzadar eder bat ikustean. Benetan ederrak izaten baitira baldintza aproposak suertatzen direnean. Bada, ortzadar batean dagoen geometria eta kalkulu matematikoak ez dira batere sinpleak,…


MATEMATIKA: AURKIKUNTZA ALA ASMAKIZUNA?

Aurkikuntza edo asmakizuna den, eztabaida matematikoa baino, filosofikoagoa da. Aurretik “spoilerra” eginen dut, izan ere, diferentzia gutxigatik baldin bada ere, matematika aurkikuntza dela esango nuke. Testu honetan, ondorio horretara eraman nauten pausoak azaltzen saiatuko naiz….


MATERIA “ILUNA”: ZER DA?

Askorentzat kontzeptu ezaguna izango den arren, testu honetan Materia Iluna zer den azaltzen saiatuko da. Hasteko, argi eduki behar dugu materia iluna eta antimateria, errotik ezberdinak diren kontzeptuak direla. Ez dute zerikusirik, eta ez dira…


PALANKA, EDO INDAR BATEN MOMENTUA PUNTU JAKIN BATEKIKO

Badakizue “palanka” egitea zer den, ezta? Bada, indarra egiteko modu bat, baina palanka baten bitartez. Lehenik, palanka baten mutur batean indarra aplikatzen diogu, bigarrenik, palanka hori nonbait eutsita edo bermatuta mantendu behar dugu, eta hirugarrenik,…


ZEIN BEROTZEN DA GEHIAGO? XAFLA MEHE BAT EDO BLOKE LODI BAT?

Normalean galdera honek erantzun okerra izaten du. Galdera hauxe da: intentsitate konstanteko argi-sorta batek material bat uniformeki argiztatzen du, material hori azalera bereko xafla mehe bat edo bloke lodi bat izan daiteke. Pieza horien aurpegi…


ZENBAT ORDU IRAUTEN DITU EGUZKIAREN ARGITASUNAK?

Eguzkiaren argitasunak (egunak) ez du berdin irauten urtean zehar. Neguan gutxi irauten du argitasunak eta udan, berriz, asko. Gauek, berriz, gutxi irauten dute udan eta asko neguan. Gure herrian, oso nabarmena da alde hori. Horrexegatik daude, hain zuzen ere, urte-sasoiak. Beste herrialde…