Joseba Aurkenerena Barandiaran

BERTTOL HEGI HAZPANDARRAREN SAKELAKO HIZTEGIA

2023ko uztailaren 16an, igandearekin, Baztandarren Biltzarra zela eta, Elizondon topatu nintzen Berttol Hegi adiskide hazpandarrarekin. Hizketan hasi orduko sakelako telefonoa atera eta zerbait idazten hasi zen. Zer idazten ari zen galdetuta, bere hizteginoan hitzak eta…

Gehiago irakurri...

LOUIS LEGASSE ETA BAKAILAOAREN NEGOZIOAK

Legassetarrak jatorriz Basusarrikoak ziren, XVIII. mendetik nabigazio eta arrantzari atxikiak bizi zirenak. Kontatzen zutenez, ekaitz egun batez, Louis Legasseren aitaren itsasontzia hondoratu zen eta bertan hil ziren Pierre Legasse eta eskifaiako gainerako marinel guztiak. Pierrek,…


ARÑO MIXEL ABADIA, ETENGABEKO ABENTURAREN BILA

Arño Mixel Abadia XIX. mendeko bidaiari, geografoa, etnologoa eta hizkuntzalaria izan zen, Etiopian, Antton Abadia anaiarekin batera, sekulako abenturak izan zituena. Dena den, gure historiaren lehen lerrora Antton Abadia izan da pasatu dena, eta Arño…


LATXIKANA, ESKIULA BIHOTZEAN

Gaztetan, hogei bat urte nituela, garai hartako “Zeruko Argia” aldizkari miresgarrian, Eskiulari buruzko artikulu bat irakurri nuen. Harrituta gelditu nintzen, nik ordura arte ez bainekien deus Eskiulaz. Txillardegik izenpetzen zuen aipatu artikulua, eta nehoiz entzun…


JEAN-MARTIN MUNDUTEGI, IRAULTZAREN BORRERO GUPIDAGABEA

XVIII. mendea oso gogorra izan zen Iparraldeko euskaldunentzat, Paris aldean garaile suertatu zen Iraultzak bere garroak zabaldu baitzituen aitzineko erregeen meneko lurralde guztietara, baita Lapurdira, Nafarroa Beherera eta Zuberoara ere. Lege batez gure hiru herrialdeak…


ANTTON LUKU ETA LIBERTIMENDUAREN LILURA

Iparraldean hiru ihaute mota ospatzen dira: kaskarotak, libertimendua eta maskarada, eta bakoitzak badu bere erritual berezia eta baita bere hedapen eremua ere. Kaskarotak lapurtar kulturaren eremuetan egiten dute, libertimendua nafar kulturarenean eta maskarada zuberotar kulturaren…


MASKARADA ETA INAUTEARI BURUZKO GOGOETA

Abenduaren 25ean hil zen urte zaharreko eguzkia eta hil orduko, eguzki berria sortu zen, Eguberri zen, hau da, eguzki berriaren eguna. Orduz geroztik, bere bidetik barna abiatu da, apal, indarrik gabe, baina beti aitzina urte…


DANIELA ALBIZU, LAPURDIKO EUSKAL ERROAK

Norbaitek erran zuen behin, gure artean badirela behin borrokatu direnak; horiek garrantzi handikoak dira. Badira beste batzuk denboraldi luze batez borrokan aritu direnak eta horiek oraindik garrantzitsuagoak dira; baina izan badira, bizitza osoa borrokari eman…


JOANES URTUBIA LAPURTARRA ETA ALBANIAREN KONKISTA

Gure historian badira oraino erdi ezezagunak zaizkigun gertaerak eta pertsonaiak. Alde batetik gure historiografia duela oso gutxi arte arrotzen eskuetatik idatzita zegoelako, eta bestaldetik ere, euskaldunok aski alferrak izan garelako mendeetan barne gertatu zaizkigunak jasotzeko…


URTEAREN GURPILA EUSKAL GOGOAN

Aro zaharretan gure arbasoek urtea bi zatitan banatu zuten: uda eta negua. Hainbat ikerlariren ustez, lehenak badu zer ikusirik urarekin eta bigarrena Paleolito Aroan gurtzen zuten Egu izeneko jainkoarekin. Mari lurraren pertsonifikazioa den bezala, Egu…