HITZ SOLAS

EUSKAL INAUTEA ZUBEROAN ETA ITURENEN

Gure arbaso zaharrek, laborantzatik bizi zirenez gero, gogoeta sakona egin zuten urteaz, urtaroez, egunaren eta gauaren aldizkatzeaz, biziaren gurpilaz, eguzkiak urtean zehar egiten duen ibilbideaz, ilargiaren aldiez, egutegiaz, emankortasunaz, jainko eta jainkosa zaharrez… Eta horrela…


IZENA ETA IZANA

Izena eta izana ezbaian. Euskal izendegia eta sexuaren araberako bereizketa gida praktikoa. Euskal Herriko Bilgune Feministak eta Emaginek argitaratua. Euskarazko izendegiaren binarismoaren inguruko gogoeta piztu eta eztabaidatzeko materiala.


EUSKAL INAUTERIA ETA HARTZAREN IRATZARTZEA

Herri guztiek beren animalia totemikoak izan dituzte, eta euskaldunon artean hartza izan da mende luzeetan mirespen eta begirunea jaso dituena. Gure arbasoen gogoan hartza zen biziaren ametsa, etengabeko gurpil ibiltaria hobekien islatzen zituena. Neguan lotan…


CABO LEDO

Gaur arratsaldean, emaztea eta biak kontzertu batera joan gara, Angelura, ezagutzen ez genuen eliza txiki batera. Han, musikari bikote batek jo du eta koru amatur batek kantatu. Musikari bikoteak hamar bat zati klasiko labur jo…


SCANNER

Ezkatak liburuarekin agertu zen plazara lehen aldiz Leire Bilbao 1996an, eta lirikotasun handiko piezak eskainiz. Scanner du izenburua haren bigarren poema liburuak, helduagoa, ausartagoa hala gaietan nola formetan. Euskal poeten artean ahots propioa garatzen ari…


SUMER ZAHARREKO ATSOTITZEK EZ DUTE GAURKOTASUNIK GALDU

Gauza jakina da atsotitza gizakia bezain zaharra dela, edota beste modu batez erranik, hitza bezain zaharra. Kultura guztietan, mintzaira guztietan agertzen zaizkigu halako erran zaharrak, jakituriaz beteriko mezu —ainitzetan errimatua— duten errefrauak. Euskaraz ere, horrelakoen…


XABIER GEREÑO: “ANDEREÑO”

“Bera pasatzean ez zen lurra dardaraz jartzen, ez eguzkia arduratzen, ez mutilik bueltatzen… Baina bera zen, Itziar, bere horren konplejoarekin, egia. Baina munduan bat zen, norbait, bere bizitze bereziarekin, bere sentimentuekin, bere kezka eta ametsekin….


SUA! SUA!

“Sua! Sua!” Gaueko bi eta erdietan, jauzian jaiki ginen, gaueko “toolpusher”-en Cajun ahots minkorrak iratzarriak. Tarrapataka, zerbitzu enpresen logelan ginen zortzi langileak, gure pijametan edo pijama gisa jantzia genuenarekin, lasterka pasabidera atera ginen. “Toolpusher”-a putzua…


UR GOIENA UR BARRENA. URTEA BUKATZEKO ERRITO ZAHARRA

Nafarroa Garaiko Baztanen, Basaburuan, Imozen, Larraunen, Burundan eta Arakil aldean bazen urte berriaren etorrerarekin loturiko errito bat, urtero errepikatzen zena. Gaur, tamalez, badirudi bakarrik Burundako Urdiain herrian egiten dela. Pena da, errito hau baita euskaldunok…


OLENTZEROREN MEZUA

Neguko solstizioa edo neguburua hurbil daukagu. Eguzki zaharra akiturik eta indargabeturik dago, laster, 25ean, eguzki berria sortuko da, Eguberri izeneko jai solstizialaren tenorea izanen da. Bezperan, hau da, 24ko gauean, Olentzero Euskal Herriko herri guztietan…