Jose Migel Barandiaranen ekarpena

Arkeologia, Etnografia eta euskal Mitologiara

 

 

ARGIBIDE OROKORRA:

https://www.uik.eus/eu/jarduera/jose-migel-barandiaranen-ekarpena-arkeologia-etnografia-euskal-mitologiara

https://www.uik.eus/eu/node/7895/pdf

 

 

Azalpena

Jose Migel Barandiaranek bere bizitzan ikerketa lerro nagusi hauek landu zituen: Arkeologia, Etnografia/Antropologia Kulturala eta Mitologia. Euskal Herriko hainbat herritan egindako landa-lanei esker XX. mendearen lehenengo erdi aldean baserrietan bizi zen giroa ezagutu ahal dugu (familiaren ezaugarriak, janariak, lan-motak, baserriko lanak eta tresnak, ohiturak, festak, etab.) eta gainera, oraindik tarteka-tarteka eskualde batzuetan berreskuratu zitezkeen mito, elezahar, ipuin, etab. Bestalde, mendietan aurkitu zituzten trikuharri eta kobetan egindako lanei esker gaur egun ezagutzen ditugun historiaurrearen oinarriak jarri ahal izan zituen.

 

Helburua

Ikastaro honetan XX mendean Euskal Herriak eduki duen ikertzaile garrantzitsuenetakora hurbilduko dira hizlariak. Bertan J.M. Barandiaranen landa-ikerketak, obra eta pentsamendua arakatuko dira eta euskal kulturaren ezagutzan eta gizartean izan zuen eragina.

 

Programa

2023-09-07

09:00 – 09:30

Erregistroa / Registro

09:30 – 09:25

Jardueraren zuzendaritzaren aurkezpena

Ikastaroaren irekitze ekitaldia

• Agustin Erkizia Olaizola | UPV/EHU – Gipuzkoako Campuseko errektoreordea
• UIK-ko zuzendaritzaren ordezkaria | UIK – Zuzendatza akademikoa

09:45 – 10:45

“J. M. Barandiaran y el proyecto ETNIKER. Antecedentes, desarrollo y futuro“

• Dra. Mª Amor Beguiristain Gúrpide | Nafarroako Unibertsitatea etat ETNIKER Elkartea
• José Zufiaurre Goya, | ETNIKER Elkartea

10:45 – 11:45

“Barandiaranen mitologia bildumak ustiatzen“

• Juan Inazio Hartsuaga | Doktorea UPPA eta NUPgatik Hizkuntzalaritza, Ahozko tradizioen eta interpretazioan

11:45 – 12:00

Atsedena

12:00 – 13:00

“JMB-ek garai historikoko arkeologian egindako lanak: gazteluak, eremitorioak“

• Jaione Agirre García | Geografia eta Historian Lizentziatua eta BIBAT Arabako Arkeologia Museoko Teknikari Arduraduna.

13:00 – 14:30

“Irteera J.M.B. Museora. Ikusi ahal izango dira Barandiaran Museoa, bertan ikusgai egongo den erakusketa ibiltaria (Euskal Herriko Erdi Aroko Gazteluak / Castillos Medievales de Vasconia) eta ondoan dagoen Larruntza multzo hidraulikoa eta Errotatxo. Azalpenak emango dituzte: “

• Amaia Vicente | Barandiaran Museoa – Arduraduna
• Ander Arrese | Gazteluberri eta Jentilbaratzako gazteluen indusketetako – Zuzendaria

2023-09-08

09:15 – 10:30

“JMB eta Ataunekiko lotura“

• Jon Aizpurua | ATAUNIKER Kultur Elkartea
• Jexux Aizpurua Barandiaran | Barandiaran Fundazioa

10:30 – 11:30

“JMB eta Historiaurrearen inguruko ekarpena“

• Jose Antonio Mugica | UPV/EHU – Letren Fakultatea

12:30 – 17:30

“Irteera Aralar aldera: Oiduiko saroia/Pikoketa artzantza mundua eta historiaurreko hilobiratze erritualak (Jentillarri/Arraztarangaña/Argarbi trikuharriak) eta Ondarreko harkutxa eta baratzeak“

• Jose Antonio Mugica | UPV/EHU – Letren Fakultatea
• Fermín Leizaola Calvo | Aranzadi Z. E.

 

 

Ikastaro zuzendaria

Jose Antonio Mujika

(Beasain, 1957) Doktorea Historian eta UPV/EHUko Gasteizko Letretako Fakultateko Irakasle Titularra. Aranzadi Z. Elkarteko kidea eta UZEIn ere ibilia arkeologia/historiaurrerako euskarazko hiztegia lantzen. Ikerketa-lerro ezberdinak garatu ditu: Euskal Herriko aztarnategietan aurkitutako historiaurreko tresneria, hezurkizkoa (Isturitz, Urtiaga, Santimamiñe, Santa Catalina, Arenaza, etab.) eta harrizko (Praileaitz I, Herriko Barra, etab.). Landa-lana (miaketak, indusketak) Goierriko megalitotan egin du (trikuharrietan -Trikuaizti, Zorroztarri, Praalata, etab.-, harkutxetan -Aitxu, Atxurbi-, eta baratze edo harrespiletan -Ondarre, Beaskin-), eta baita Arabako Errioxako sarbidedun trikuharrietan ere, J. Fernandez Erasorekin lankidetzan. Deba inguruko hainbat kobetako indusketak (Astigarraga, Aizkoltxo, etab.) egin edo aztertu ditu (Praileaitz I) lankidetzan X. Peñalverrekin eta S. San Joserekin. Proiektu lehiakor nazional publikoko kide ere izan da eta baita zuzendaria ere. Azken urteetan, Aralarrek, Neolitotik aurrera eta garai historikoetan, mendi inguruak izan duen erabilera edo kudeaketa arkeologikoki aztertzen ari da beste ikerlari batzuekin. Bere argitalpen batzuk aurkitu daitezke esteka honetan:

https://dialnet.unirioja.es/buscar/documentos?querysDismax.DOCUMENTAL_TODO=jose+antonio+mujika