XX. mendeko hogeita hamarreko hamarkadan, Lapurdiko Donibane Lohizune ederrean hainbat jende kezkatzen hasi zen euskararen eta euskal kulturaren gibelatzea ikustean. Hori zela eta, lau emakume kementsuk –Madalena Jauregiberri, Antoinette Lakarra, Madeleine Bribet eta Elise Aramendik—Bildu…
Étienne de Xiloeta 1709ko uztailaren 5ean sortu zen Limoges hirian. Aita Arnaud de Xiloeta zuen, biarriztarra, eta Frantziako funtzionario kargu handia zuena. Familia honen deitura edo abizena Xiloeta zen, Lapurdiko euskaraz maiz xilueta ahoskatzen dena….
Baionak hastapenetatik Aturri eta Errobi ibaien elkargunetik atera ditu indarra eta hiri izateko oinarrizko arrazoia. Hortik omen datorkio izena: Ibai + gunea = Baiona. Horixe da, bederen, gaur sinesgarrien dugun teoria. Itsasoaren hurbiltasunak eta ibai…
Gaur egun, dantza-jauziak –mutxikoak ere deituak– Euskal Herriko bazter guztietara hedatzen ari dira. Ez dago bestarik dantza-jauzirik gabe. Baina oroitu behar dugu beti ez dela horrela izan. Bi Gerla Handiek eta ondorengo frantses politika…
Hamazazpi edo hemezortzi urte nituela, Jose Berruezok Gipuzkoako Aurrezki Kutxak Donostiako Garibai kalean zuen kultur aretoan eman zuen hitzaldira joan nintzen. Sorgin eta akelarreei buruzko hitzaldi gogoangarria izan zen. Oraindik dut gogoan mintzatzeko zuen modu…
“ Sorginak eta aztiak gure artean beude! Sugeak eta apoak erre, erre!” 1.- Udako solstizioa urtearen egituran. Gure arbaso zaharren kosmogonian urtea bitan banatzen zuten, alde batetik uda eta bestaldetik negua. Urtea bere izenak esaten…
Donibane edo San Joan ekainaren 24an ospatzen da, udako solztiziotik (ekainaren 21ean, normalean) gertu. San Joan bezperako gauean erritual franko ospatzen ditugu Euskal Herrian. Etxeetako ate eta leihoetan lizar edo elorri-zuri adaxka ezartzen da, eguzki…
Historia garaileek idatzia dela hamaika aldiz entzun dudan arren, badira ene ustez galtzaileen bandoan ere ongi idazten dutenak, eta aunitzetan azken horien bidez historiaren beste aldea ezagutzera iristen gara. Horien lana ez da alferrikakoa izaten….
Txori kantu zale ederra, non ote haiz kantatzen? Horrela dio Benito Lertxundiren ahots magikotik ainitzetan entzun dugun kantu eztiak. Uste dut, oker ez banago, Zaraitzuko bardoaz ari zela Orioko bardoa bere kantuan. Baina, izan badira,…