“Hamabost urte bete nitueneko gabonetan ihes egin nuen etxetik. Amaren etxetik, hobeto esanda, aitarenera itzultzeko alde egin nuelako handik, gure benetako etxera, gurasoak banatu ziren arte laurok bizi izan ginenekora. Banaketa, hiru urte lehenago gertatu…

“Arnasa hartzea automatikoki egin nahi huke, zangoen eta batez ere, besoen mugimenduaren edo erritmoaren kontrolpetik libratu. Zangoen martxa edo erritmoa gutitu gabe, arnasa hartzearena makaldu. Haizea sudurretatik hartzen saiatzen haiz -pulmoietara hotza sartzen ez uztearren-…

“Azal zurikoa zen. Gure mendietako betiereko elurraren zuriaren pareko. Arroz-hautsen beharrik ez zeukan haren bisaiak. Arroserantz lerratzen zen zuritasun hartan ezpain haragitsu gorriskak sortzen ziren. Eta begietan esmeralda bi zituela pentsatu nuen segituan. Inori grisez…

“Frontoipetik Zugasti kankailua etorri zen lasterka, brusari korapiloa eginda, itokarrean, “erregina, erregina!” deiadar. Haur batzuek korri egin zuten etxe barruetara. Kalakan ari ziren emakumezkoak banandu egin ziren, tokan ari zenak lurrera utzi zituen fitxak, plazako…

“Inoiz ez jakin batek gure sukaldean freskotasun apur bat egon dadin zer den hobe: patioko leihoa zabalik ala itxita eduki. Zabaltzen baldin baduzu, gurean pilatu den ke usaintsu itogarri guztia kanpora doa, bai, baina baita…

“Iragan da azken trena, burdinbide amaigabetan galtzera, eta ez da isiltasuna baino geratu, olio zaharraren usainez. Hiriko bazter auzo baten bazterrean, etxalde arraildu bat da estazioa, zeinera gatazkarik gabe abailtzen den gaua, bere amets arriskutsuekin….

“Ama besoak zabalik hurbildu zitzaidanean, nik, jauzi txiki bat eginez, gerritik heldu nion. Hankatxoak airean, amak bi alboetara amoroski kulunkatu ninduen eta berriro lurrean utzi, baina ni nintzen haurtxoak ez zion inola ere jaregin nahi…