Joseba Aurkenerena Barandiaran

EUSKAL IRAIN BIDEAK

Guztiok ezagutzen ditugu mari- aurrizkiaz egindako irainak. Ikaragarri ugariak dira, eta ugariak izateaz gain arras indartsuak. Ez dakit zehazki nondik datorren aipaturiko aurrizkia. Batzuek diotenez, emaztekia aipatzen omen du zentzu ezkorrean. Niri ez zait horrelakorik…



Joanes Zuhigaraitxipi “Kortsario txipia”

XVII. mendean eta XVIII. mendearen lehen erdi-aldian Lapurdiko kostaldea kortsarioz beteta zegoen. Hauek Frantziako erregearen patente edo baimena zuten kortsoan aritzeko eta ingeles, espainiar eta holandesen itsasontziak erasotzen zituzten euren kargamentuez jabetzeko. Biziki negozio oparo…


Euskal inauteria eta ikuskera zaharra

Gure arbaso zaharrek, laborantzatik bizi  zirenez gero, gogoeta sakona egin zuten urteaz, urtaroez, egunaren eta gauaren txandatzeaz, biziaren gurpilaz, eguzkiak urtean zehar egiten duen ibilbideaz, ilargiaren aldiez, egutegiaz, emankortasunaz, jainko eta jainkosez…  Eta horrela urtaroen…


Agate Deuna Donibane Lohizunen

Euskal Herriko neguko jaietako bat dugu, Agate Deuna, Dona Agata edota Santa Ageda saindu eta martiri giristinoaren egunarekin loturik dena. Saindu honen eguna otsailaren 5a bada ere, Euskal Herrian erritual guztiak bezperan egiten dira. Euskal…


Pettarreko maskarada

Urte berriarekin batera maskarada berria iritsi zen. Lehena urtarrilaren 22an izan zen Ezpeizen. Urteak ziren Petarreko herri horietan maskarada ez zutela antolatzen. Hango batek erran zidanez, haren aitatxiak parte hartu zuen 1914an, Lehen Gerla Handiaren…


Euskal irainak denon ahotan

Lagunarteko euskara denon ahotan dagoen gaia da. Euskara batu formala egina dago, bere korpusa aski osatua… baina lagunartean erabiltzen dugun hizkera informalaren aldetik hutsune handia sumatzen da, hiri handi erdaldunduetan, gehienbat. Aipaturiko guneetan gure gazteek…


Kabalkada berria Urruñan

Lapurdiko Urruñan ez daude lotan eta euskal kulturari biziki atxikiak bizi dira. 2014an Kabalkada-zintzarrotsa arrakastatsua jokatu zuten, berrehun bat urruñarrek parte hartu zutelarik. Aurten ere, kabalkada berria prestatzen hasita daude eta agorrilaren 26an, hau da…


Hiru istorio irringarri

Umorea gauza handia da, ainitzetan bestela erran ezin daitezkeen gauzak azaltzen dituelako. Umoreari bekatu ttipi guziak barkatzen zaizkio eta umorez errandako kritikak ere atseginez entzuten ditugu. Lerro hauetara hiru istorio irringarri edo txiste ekarri ditut,…


EUSKALDUNON ILARGI-EGUTEGIA

Aitzin-aitzinetik gizatalde ezberdinek euren egutegiak egiteko zeruko astroak hartu zituzten erreferentzia gisa, eta beraien mugimenduan oinarriturik, beren denbora eta eguraldi neurketak atera zituzten. Batzuk eguzkiaren mugimenduaz baliatu ziren, besteak, berriz, ilargiarenaz. Azkenekoen artean gure arbaso…