OSASUNGINTZA

AZERI-MAHATSA

Bere izen botanikoa Arctostaphylos uva-ursi da. Ericaceae familiakoa. Euskaraz otso-mahasa ere deitzen zaio. Gaztelaniaz gayuba eta uva de oso. Lacoizquetak bere hiztegian (1888) azari-matsa deitzen dio. EZAUGARRI BOTANIKOAK Landare hauek sastraka trinkoak osatzen dituzten zuhaixka…


LIHOA

Bere izen botanikoa Linum usitatissimum da, Lineaceae familiakoa. Gaztelaniaz lino deitzen zaio. Linaza da lihoaren haziaren gaztelaniazko izena, eta Lacoizquetak bere hiztegian (1888) dio linaza, jatorriz, izen euskalduna dela: liñua-tik eta acia-tik datorrela. Euskaraz linazi…


POLIOAREN PANDEMIA ESPAINIA FRANKISTAN,1948-1978. AHAZTUTAKO BIKTIMAK

Gure gurasoek, 1957an, Frankismoaren Diktadurapeko Gobernuak zentsura estuaz kontrolatutako komunikabideetan irakurri eta entzun behar izan zuten albiste hau: “EZ DAGO POLIO EPIDEMIARIK, BAINA SEME-ALABEI TXERTOA JARRI BEHAR DIEZU”. Ordurako, ordea, Poliomielitisa etxe askotan sartuta zegoen…


EZPATA-PLANTAINA

Bere izen botanikoa Plantago lanceolata da. Plantaginaceae familiakoa da. Gaztelaniaz hainbat modutan deitzen zaio: llantén lanceolado, cincovenas, llantén menor, llantén de hoja estrecha etab. Lacoizquetak bere hiztegian (1888) plantaina deitzen dio. Plantain guztiak landare belarkarak…


HUNTZA

Bere izen zientikoa Hedera helix da, Araliaceae familiakoa. Hiedra deitzen zaio gaztelaniaz. Landare zurkara, igokaria, hogeita hamar metro gora izan daiteke. Hosto iraunkorrak, berde ilunak, larrukarak, distiratsuak, morfologia desberdinetakoak: lorerik ez duten zurtoinen hostoak (zurtoin…


ZUME ZURIA

Izen botanikoa Salix alba L. da. Salicaceae familiakoa. Salix generoari euskaraz zumea eta sahatsa deitzen zaio. Manuel Larramendik idatzitako hiru hizkuntzako hiztegian (Diccionario trilingüe del castellano, vascuence y latín. Donostia. 1745) dio zumea hitzak zura…


PELLO ITURRIA SARASIBAR-EK COFNA SARIA JASO DU

Gure laguntzaile den Pello Iturria Sarasibar-ek COFNA saria jaso du Komunitate-farmaziagintzan sortutako ekimen hoberenari. Aurkeztutako lana, ‘Hogeita bost urtez senadabelarren gaineko osasun heziketa egiten. Komunitateko farmazialari baten esperientzia’ izan da.



MEDIKUNTZAKO NOBEL SARIA, C HEPATITISAREN BIRUSA AURKITU ZUTENENTZAT

2020/10/5 Aitziber Agirre Ruiz de Arkaute – Elhuyar Zientzia ITURRIA: ELHUYAR ALDIZKARIA Osasuna   Karolinska Institutuak C hepatitisaren aurkako borrokan oso esanguratsuak izan diren hiru ikertzaile saritu ditu aurten Medikuntzako Nobel sariaz: Harvey J. Alter estatubatuarra, Michael Houghton britaniarra eta…


INDIGAZTAINONDOA

Izen botanikoa Aesculus hippocastanum L. da. Sapindadeae familiakoa. Izen herrikoi asko ditu: indigaztainondoa, indi-gaztaina, itsas-gaztaina, gaztaina pilonga, euskaraz; castaño de indias, castaño amargo, castaña pilonga, castaña loca, castaño de caballo, castaño de sombra eta abar,…