Zer da Karpo Tunelaren Sindrome (KTS) bezala ezagutzen dena? Eskumuturrean tunel antzeko bat zeharkatzen duen Mediano izeneko nerbioaren konpresioa da. Hau gertatzen denean, hainbat sintoma agertzen dira: eskuaren inurritzea edo/eta sentikortasun eza, eskuan eta besoan…
Mihilua, Foeniculum vulgare Mill. Apiaceae. Landare honi izen desberdinez deitzen zaio, hala nola hinojo, cenojo, abrojo, migula, milo, anís, anís silvestre, perejil de gitano eta beste. Landare belarkara, iraunkorra, 250 zentimetro goierakoa izan daiteke. Erraboil…
Estresa era batean onurak izan ditzake neurri batean baldin badago eta kontrolatzeko aukera dagoenean. Estres gaiztoak ongi eza sortarazten du eta besteak beste adimen osasun arazoak, bihotzekoak eta lan gaixotasunen atzean dago, non sortzen diren…
Munduan 5 helduetatik batek ez du ariketa fisikorik egiten. Herri garatuetan osasunerako arazorik garrantzitsuenetako bat ariketa fisikoa ez egitea da. Honen ondorioak asko dira: Hilkortasuna igotzen da (geldirik egoteak heriotza goiztiarren %9a eragiten ditu). Loditasuna….
Astakamamila, Santolina chamaecyparissus L. Asteraceae. Abrótano hembra deitzen zaio gaztelaniaz. Beste herri-izenak ere baditu: manzanilla, manzanilla del monte, manzanilla basta, mandokamamila, manzanilla de burro, manzanilla de pastor, té, manzanilla vulgar eta abar. José María de…
Gaur egun, anitzetan entzuten dugun esaldia edo gogoeta, gizartea gero eta eroago dagoela, eta haiekin batera giza-seme/alabak: Maldanbehitik. Txantxa egitekorik ez baita. Lehengo Asistentzian, jada neurtu egin da kontsulta kopuru guzietatik ehundik hirurogeia Adimen-Osasunarekin lotutako…
Mahatsondoa, Vitis vinifera L. Vitaceae. Lacoizquetak (Diccionario de los nombres euskaros de las plantas. Imprenta Provincial. Iruña. 1888) dio euskaraz matsa, edamatsa, ayena deitzen zaiola eta lapurteraz, machatia, aihena. Zenbait barietate ere aipatzen ditu: basa-matsa…
Gereziondoa, guztiok ezagutzen dugun fruta-arbola ederra da. Zortzi metro goierakoa izan daiteke. Hosto erorkorreko zuhaitza (kaduzifolioa). Azala grisaxka, leuna, denborarekin arraildu eta belztu egiten da. Aldizkako hostoak, akuminatuak, obalatuak, zerradunak, gainaldea berde iluna eta glabroa,…
Komunikazioari buruz hausnartzeko aspaldian irakurri nuen ipuin bat: Basoan bizi nintzen. Basoa nere etxea zen, eta horrela zaintzen nuen. Dena oso txukun izaten saiatzen nintzen, garbi, garbia. Animalien lagun, landareak ere maite nituen. Egun batean,…
Iodo belarra, Chelidonium majus L. Papaveraceae. Enara belarra, zaran belarra, celidonia, celidonia mayor, hierba verruguera, golondrina, hierba del yodo, hierba de los herpes, hierba para las heridas ere deitzen zaio. Celidonia izena grekotik datorkio, chelidôn…