OSASUNGINTZA

NAPARRATIK. NAPARRAKO ESKUARAREN EREMUA GEROAGO ETA TIPITZENAGO

“Ugaldeak gutika-gutika urbideko biurgune-bazterrak jaten oi dituen bezala, ala erdarak iretsi ditu eskuararen eremuak. Zelaiak, ibarrak eta mendiak oro estaliak dagozi erdaraz. Mendi-galdurrak eta oian zokoak eskuararen iges-leku bilakatu dira -Tazito erromatarraren lanak ezagutzen zituen?….


AKELARRE-ALKELARRE

Gure Herria (1922) “Toki izenen etorkiari buruz, euskaldun letradunak aspaldidanik ametsetan eta dostetan ari gara (…) Ene irizpide Akelarre itzak, akerraren usañik ez du. Una zertako. Zugarramurdiarrei entzunik nago, tokiari deitzen Alkelarre, unen urbil dagon…


ZER DA DOLUA?

Dolua hitza latinetik dator, Dolus hitzetik. Mundu osoko pertsona guztietan ematen den nahitaezko bizipena da. Uste duguna baina zentzu zabalagoa dauka, egoera anitz biltzen baititu, hala nola, Pertsona edota animalia baten heriotza Gaixotasuna edota atzeraezina…


ARTOA

Artoa, Zea mays L. (Poaceae), urteroko landarea da. Mundu guztian laboratzen den gramineoa. Erdialde eta Hego Amerikan sortua da. Estatu Batuetako hego-mendebaldeko tribu indiarrek duela milaka urte jada artoa ezagutzen zuten. Izan ere, 7.500 urte…


PABLO FERMIN IRIGARAI GOIZUETA, LARREKO

Hondar guda karlista baino lehenxeago, 1869ko urtarrilaren 25ean Pablo Fermin Irigarai Goizueta, “Larreko“, Auritzen jaio zen. Aita bertakoa eta ama doneztebearra. Biak nafarrak, biak euskaldunak. Bere herria, Auritz, euskalduna zen oraindik. Bada, aita herriko handikia…


HERIOTZA DUINA ETA BIZI TESTAMENDUA

Jendearen aintzinean galdetzen dudanean haientzako duintasuna zer den, beti iritzi desberdinak izaten dira, kultura eta sinesmen erlijiosoaren arabera. Euskeraz badugu bi hitz hori definitzeko: duintasuna eta dignitate. Latinetik datorrela (dignitatis-tik) erran nahia hauxe da: bikain….


UMEEN GAIXOTASUN NAGUSIAK UDAZKENA IRISTEAN

Pediatrarengana gutxi joaten garen uda garaiaz gozatu eta gero, udazkena dator eta honi lotua tenperaturen jaitsiera. Gainera, kurtso berriaren hasiera eta eskolaz kanpoko ekintzak ere hasten dira, zeinetan beste umeekiko kontaktua handitu egiten den eta…


SENDABELARRAK

Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) arabera, landare bat sendabelarra izateko, organo batean edo gehiagotan eragin terapeutikoa duten osagaiak eduki behar ditu edo, bestela, sintesi kimiko-farmazeutikorako baliagarriak diren osagaiak. Erakunde horrek, bestalde, sendabelarren erabilpena biziki aholkatzen die…


JARDUERA FISIKOA ETA ELIKADURA

Aurreko idazkian esaten genuen Farmazialarien Kontseilu Nagusiak antolaturiko “Jarduera Fisikoan Nutrizio-Hezkuntza” kanpainan, Nafarroako 104 farmaziak (4.500ek Estatuan) parte hartu dugula. Kanpaina, apirilaren 3an hasi zen eta ekainaren 15ean bukatu da. Farmazialariok kanpainan jarduera fisikoaren garrantzia…


JARDUERA FISIKOAN NUTRIZIO-HEZKUNTZA FARMAZIATIK

Farmazialariak zuzenduriko Nutrizio-Hezkuntza Egitasmoaren baitan (Plenufar 6, Plan de Educación Nutricional por el Farmacéutico), 104 farmazia nafarrak (4.500 Estatuan) kanpaina berri batean parte hartzen ari gara. Kanpainaren goiburua “Jarduera Fisikoan Nutrizio-Hezkuntza” da. Apirilaren 3an hasi…