OSASUNGINTZA

IODO BELARRA

Iodo belarra, Chelidonium majus L. Papaveraceae. Enara belarra, zaran belarra, celidonia, celidonia mayor, hierba verruguera, golondrina, hierba del yodo, hierba de los herpes, hierba para las heridas ere deitzen zaio. Celidonia izena grekotik datorkio, chelidôn…


LOEZINA

Zer da Loezina edo Insomnioa? Lokartu edo loa mantentzeko zailtasuna sentitzea, goizegi esnatzea edo eta egiten dugun loa indarberritzailea ez izatea, eta hauen ondorioz, ondoeza izatea eta gure egunerokotasuna kaltetzea. Urte batean zehar, populazio helduaren…


BERBENA

Berbena, Verbena officinalis L. Verbenaceae. Verbena, berbena belarra, kolpebelarra, hierba para la sinusitis etab. esaten zaio. Hainbat azpiespezie ezagutzen dira: africana, eremicola, gaudichaudii, montícola etab. José María de Lacoizquetak (Diccionario de los nombres euskaros de…


EZKIA

Ezkia, Tilia platyphyllos Scop. Tiliaceae. Tila, tilo, tilo de montaña, hierba tranquilizante ere deitzen zaio Nafarroan. Lacoizquetaren arabera (José María de Lacoizqueta. Diccionario de los nombres euskaros de las plantas. Imprenta Provincial. Iruña. 1888) ezkia,…


ELIKADURA

Elikadurak garrantzi handia du osasuntsu eta ongi bizi izateko. Osasuntsu elikatzeak ongi sentitzen lagunduko digu, fisikoki, zein buruz, gorputzez, pisuz… Zenbait eritasunei aurre hartzeko ere baliogarria da: minbizia, loditasuna, diabetes, edo bihotzeko eritasunak besteak beste….


BIZKARREKO MINA

Maiz ikusten den gaixotasuna da. Biztanleriaren %80ak bizkarreko mina dauka bere bizitzan zehar. Gehienetan ez da larria eta bere kabuz desagertzen da. Bizkarreko mina daukatenen herena besterik ez, sendagilearengana doa. %85 kasuetan giharreko mina izaten…


GARRAISKA

Garraiska, Melissa officinalis L. Lamiaceae. Modu desberdinetan deitze zaio Nafarroan: melisa, menta, salvia eta beste. Jatorria Mediterraneoko arroan du. José María de Lacoizqueta-k idatzitako Diccionario de los nombres euskaros de las plantas liburuan (Iruña, Imprenta…


OEE: OSASUNA EUSKALDUNTZEKO ERAKUNDEA

Hona hemen OEE-ren webgunearen esteka eta bertan Elinberri-ri buruz jasotako berria: http://www.oeegunea.eus/ http://www.oeegunea.eus/berriak/ikusi/2017-11-16/elinberri-argibide-hiria


ANTSIETATEA

Gizakioi sentimendu hori ezaguna egiten zaigu, egunero erronka txikei edota bizitzaren egoera zailei aurre egin behar diegunean sortzen da. Sumatu dezakeguna izan daiteke… urduri jartzea, izerditzea, ezinegona bularrean edo urdailean, taupaden abiadura bizkortzea, arnasa hartzeko…


INTSUSA

Intsusa, Sambucus nigra L. (Adoxaceae), herri-medikuntzan oso landare ezaguna da. Flota deitzen zaio Nafarroako erdi aldean. Saúco, sabuko, sabuquera ere leku askotan. Nafarroako zenbait herritan, haurrek jolasean ibiltzeko, intsusarekin zerbatanak egiten zituzten, hau da, adar…