Erregaliza, Glycirriza glabra L. Fabaceae. Makilgoxoa, palodulce, regaliz de palo, regaliz, orozuz, alcanzuz eta beste herri-izenak ere baditu. Manuel Larramendik (Diccionario trilingüe del castellano, vascuence y latín. Donostia. 1745) gotxerroa deitzen dio, hau da, gozo…

Baratxuria, Allium sativum L. Alliaceae. Jose María de Lacoizquetak dio (Diccionario de los nombres euskaros de las plantas. Imprenta Provincial. Iruña. 1888) baratxuria bara (buru hitzatik eratorria) eta txuria hitzetatik datorrela, hau da, buru zuria…

Lupulua, Humulus lupulus L. Cannabaceae. Lupulua, parra baten gisan, xirmendu luzeak dituen belar iraunkorra eta igokaria da. 2-5 metroko landarea. Xirmenduek laztasuna ematen dioten ile gogorrak dituzte azalean. Euskarrietan finkatzeko erabiltzen ditu. Lur azpian errizomak…

Orburua, Cynara scolymus L. Asteraceae. Alcachofa deitzen zaio gaztelaniaz. Manuel Larramendik dio orburua edo orriburua orrien burua esan nahi duela, hau da, landarearen inbolukroa, jaten diren orriek osatzen dutena, alegia (Manuel Larramendi. Diccionario trilingüe del…

Menda, Mentha spicata L. Lamiaceae. Menda hitza mintha hitz latinetik dator. Minta ninfa bat zen, Plutonen maitalea. Landare honen jatorria ez da ezagutzen. Afrikako iparraldea edo Asia izan daiteke. Aditu gehienek, hala ere, landarearen sorburua…

Mihilua, Foeniculum vulgare Mill. Apiaceae. Landare honi izen desberdinez deitzen zaio, hala nola hinojo, cenojo, abrojo, migula, milo, anís, anís silvestre, perejil de gitano eta beste. Landare belarkara, iraunkorra, 250 zentimetro goierakoa izan daiteke. Erraboil…

Astakamamila, Santolina chamaecyparissus L. Asteraceae. Abrótano hembra deitzen zaio gaztelaniaz. Beste herri-izenak ere baditu: manzanilla, manzanilla del monte, manzanilla basta, mandokamamila, manzanilla de burro, manzanilla de pastor, té, manzanilla vulgar eta abar. José María de…

Mahatsondoa, Vitis vinifera L. Vitaceae. Lacoizquetak (Diccionario de los nombres euskaros de las plantas. Imprenta Provincial. Iruña. 1888) dio euskaraz matsa, edamatsa, ayena deitzen zaiola eta lapurteraz, machatia, aihena. Zenbait barietate ere aipatzen ditu: basa-matsa…

Gereziondoa, guztiok ezagutzen dugun fruta-arbola ederra da. Zortzi metro goierakoa izan daiteke. Hosto erorkorreko zuhaitza (kaduzifolioa). Azala grisaxka, leuna, denborarekin arraildu eta belztu egiten da. Aldizkako hostoak, akuminatuak, obalatuak, zerradunak, gainaldea berde iluna eta glabroa,…

Iodo belarra, Chelidonium majus L. Papaveraceae. Enara belarra, zaran belarra, celidonia, celidonia mayor, hierba verruguera, golondrina, hierba del yodo, hierba de los herpes, hierba para las heridas ere deitzen zaio. Celidonia izena grekotik datorkio, chelidôn…